پیامدهای اقتصادی سیستم قیمتگذاری دستوری قیمت بنزین موجب ایجاد ناکارآمدی عمیقی شده است. دولت مبالغ قابل توجهی را صرف یارانه ها می کند و منابع را از بخش های حیاتی مانند مراقبت های بهداشتی و آموزشی منحرف می کند و در نهایت به دلیل وجود کسری بودجه، عملا به تورم بیشتر منتهی میشود. علاوه بر این، قیمت های مصنوعی پایین باعث ایجاد انحراف در بازار می شود که انگیزه افراد را برای اتخاذ شیوه های پایدارتر تضعیف می کند. در نتیجه، این کشور با فشار فزاینده ای بر منابع انرژی خود مواجه است که منجر به چرخه وابستگی به سوخت های فسیلی می شود.
برای حل این معضل باید به سمت اصلاح مصرف بنزین برویم؛ با این حال گرانیسازی بنزین به هیچ وجه رویکرد صحیحی نیست زیرا نه تنها تجربیات قبلی ثابت کرده است که این اقدام تنها منجر به کاهش مقطعی مصرف خواهد شد و به هیچ وجه به سمت بهینهسازی مصرف نخواهیم رفت؛ بلکه جلوگیری از قاچاق سوخت نیز نخواهد کرد. در این بین بهترین مسیر پیشروی کشور، اصلاح شیوه توزیع یارانه بنزین است به نحوی که به جای تخصیص یارانه بنزین به هر خودرو، به سمت تخصیص یارانه بنزین به هر نفر معادل یک لیتر در روز برویم.
یکی از مهمترین دلایل تخصیص روزانه یک لیتر بنزین به هر نفر، انتقال کامل عواید حاصل از اصلاح قیمت بنزین مستقیما به جیب مردم است؛ وقتی مردم ببینند که با هر لیتر صرفهجویی بنزین، عدد مناسبی مستقیما عواید نقدی دریافت خواهند کرد؛ به سمت استفاده از حملونقل عمومی و کاهش سفرهای تکسرنشینی خود حرکت خواهند کرد و به این ترتیب به سمت نقطه تعادلی بهتری در مصرف بنزین حرکت خواهیم کرد.
با اجرای سهمیه روزانه یک لیتر بنزین به هر نفر می توان تقاضای سوخت قاچاق را به میزان قابل توجهی کاهش داد. با اجرای بنزین به نفر، صادرات بنزین کاملا آزاد خواهد شد و منافع آن مستقیما به مردم خواهد رسید و در نتیجه با اجرای بنزین به نفر، در نهایت شاهد کاهش قاچاق و در نهایت صفر شدن قاچاق سوخت خواهیم بود.
تخصیص سهمیه روزانه یک لیتر بنزین به ازای هر نفر گامی تعیین کننده در جهت رفع عدم تعادل و ناترازی بنزین و همچنین حذف واردات بنزین در کشور است. با اصلاح سیستم فعلی یارانه، دولت می تواند توزیع عادلانه، مبارزه با قاچاق سوخت و تشویق شیوه های حمل و نقل پایدار را ترویج کند. مزایای بالقوه چنین سیاستی فراتر از اصلاح مصرف سوخت صرف است و موجب شکلگیری اقتصاد بهینهسازی، بهبود ضریب جینی، تحقق عدالت بیشتر و بهبود سطح رفاه افراد و دولت در نهایت خواهد شد.
نظر شما